Program edukacyjny dla przedszkoli:
„Przedszkolaku – przyroda Cię potrzebuje”
Na spotkaniach działu edukacji określiliśmy cele, narzędzia i adresatów naszej działalności. Do zdefiniowanych przez nas grup naszych adresatów należą miedzy innymi mieszkańcy karkonoskich gmin i okolic, a także dzieci
i młodzież (od przedszkolaków po licealistów). Wśród naszych licznych narzędzi edukacyjnych są zajęcia, prelekcje, pogadanki, akcje edukacyjne
i patronaty. I właśnie przy wykorzystaniu tych narzędzi proponujemy program skierowany do wyżej wymienionych odbiorców.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. ( poz. 356 ) dzieci realizujące wychowanie przedszkolne objęte są podstawą programową w zakresie dotyczącym budowania dziecięcej wiedzy
o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijania umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych, jak również zapewnienia dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej.
Aby osiągnąć cele wychowania przedszkolnego (ogólne), należy wspomagać rozwój, wychowywać i kształcić dzieci między innymi w obszarach takich jak: pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń oraz wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt.
Nasz program przeznaczony jest dla dzieci rozpoczynających naukę –
w pierwszym etapie edukacji. Może być realizowany w przedszkolach publicznych i prywatnych w grupach małych dzieci.
Celem programu jest zapoznanie dzieci i nauczycieli z określonymi tematami za pomocą metod i technik nauczania oraz form pracy, dzięki którym mali uczniowie w sposób aktywny, a więc ciekawy, ,,zanurzać się” będą w świecie przyrody. Program zawiera opis koncepcji, celów ogólnych i szczegółowych, sposoby ich osiągania oraz prezentację treści nauczania.
Koncepcja
Dzieci w wieku przedszkolnym mają empiryczne podejście do świata, poznają go wszystkimi zmysłami, poszerzają swoją wiedzę i umiejętności głównie poprzez działanie, które zawsze jest pewną formą zabawy. Dlatego należy umożliwić dziecku poznawanie świata i przyswajanie treści przyrodniczych poprzez zabawę. Ważne są ćwiczenia stymulujące wszechstronny rozwój dziecka. Powinny one zawierać elementy ruchu, dźwięku i obrazu. Dzieci w wieku przedszkolnym muszą czuć się bezpiecznie, pewnie – tylko w takim środowisku nauczanie przyniesie pożądane efekty. Dlatego powtarzalność prowadzonych zajęć jest metodą, która może dać takie rezultaty w odniesieniu do treści przyrodniczych dotyczących tak cennego elementu naszego regionu, jakim jest Karkonoski Park Narodowy.
Czas realizacji programu
W programie udział weźmie 17 przedszkoli, zaproszonych do przyjęcia naszego patronatu, w ramach którego proponujemy cykl 7 spotkań w roku szkolnym 2022/20232, w tym: 6 spotkań (od listopada do kwietnia)
w placówce dla dzieci w wieku przedszkolnym oraz 1 spotkanie na koniec
(w maju) - przyjazd do naszego ośrodka (KCEE, CI lub CPE).
W programie udział wezmą przedszkola z następujących gmin:
Szklarska Poręba, Piechowice, Jelenia Góra, Podgórzyn, Karpacz, Kowary, Mysłakowice.
Zajęcia będą prowadziły Aleksandra Trytek (CI Karpacz) , Marta Sadomska (KCEE Szklarska Poręba) oraz Anna Fluder, Karolina Tabaka, Anna Szwałek i Marta Mejer ( CPE Sobieszów). Zajęcia prowadzone będą w przedszkolach:
CI:
Karpacz:
Przedszkole w Karpaczu, ul. Skrzatów Karkonoskich 1,
Przedszkole Niepubliczne w Karpaczu, ul. Okrzei 3,
Kowary:
Przedszkole Publiczne nr 1 w Kowarach ul. Sienkiewicza 9.
Miłków:
Zespół Szkolno-Przedszkolny , ul. Szkolna 95
Ściegny:
Oddział Przedszkolny Ściegny 110a, 58-535 Miłków
Sosnówka:
Punkt Przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Sosnówce, ul. Szkolna 5
Jelenia Góra:
Miejskie Przedszkole nr 27 „Okrąglaczek” w Jeleniej Górze, ul. Tuwima 12
Łomnica:
Oddział przedszkolny w SP z oddziałami integracyjnymi ul. Karkonoska 160
Mysłakowice:
Przedszkole Publiczne w Mysłakowicach, ul. Daszyńskiego 20
KCEE:
Szklarska Poręba:
Przedszkole Samorządowe nr 2, Os. Huty 1
Przedszkole Samorządowe nr 1, ul. 1-go Maja 23
Podgórzyn:
Przedszkole Publiczne, ul. Szkolna 1
Jelenia Góra:
Miejskie Przedszkole nr 11 im. Krasnala Hałabały w Sobieszowie, ul.Chopina 4
Niepubliczne Przedszkole "Piątka5", ul. Mickiewicza 19, 58-500 Jelenia Góra
Piechowice:
Przedszkole Samorządowe nr 2 „Pod Czerwonym Muchomorem”,
ul. Nadrzeczna 1
CPE:
Jelenia Góra:
Miejskie Przedszkole nr 13 w Jeleniej Górze, ul. Karłowicza 13
Miejskie Przedszkole nr 10 w Jeleniej Górze, ul. Zjednoczenia Narodowego 15
Miejskie Integracyjne Przedszkole nr 14 w Jeleniej Górze, ul. Junaków 2a
Niepubliczne Przedszkole "Zaczarowany Parasol" w Jeleniej Górze, ul. Struga 1
Miejskie Przedszkole nr 4 w Jeleniej Górze, ul. Krasickiego 6
Niepubliczne Przedszkole "Król Maciuś" w Jeleniej Górze, ul. Mickiewicza 15
Każda placówka ma wytypować grupę starszaków (pięcio-
i sześciolatki), dla której przeprowadzimy zajęcia. Możemy połączyć np. dwie grupy przedszkolne w jedną, pod warunkiem, że będą to na tyle małe grupy, że uda się je opanować.
Główne cele programu:
- rozbudzanie potrzeby kontaktu z przyrodą;
- rozbudzanie potrzeby kontaktu z historią naszego regionu;
- kształtowanie postawy szacunku do świata przyrody jako całości oraz do jego cennego fragmentu – Karkonoszy;
- kształtowanie wyobrażeń i pojęć przyrodniczych na podstawie obserwacji i doświadczeń;
- uświadomienie dzieciom potrzeby dbania o rośliny i zwierzęta poprzez ugruntowanie wiadomości na ich temat;
- kształtowanie poczucia współodpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego, w tym najbliższego parku narodowego,
- zapoznanie z podstawowymi zależnościami między środowiskiem
i człowiekiem;
- uświadamianie dzieciom wagi i korzyści płynącej ze zrównoważonej aktywności fizycznej (zimowej i letniej);
- nauka wnioskowania, myślenia, przewidywania skutków działalności człowieka;
- kształtowanie umiejętności korzystania z różnorodnych źródeł informacji;
- umiejętność działania w różnych sytuacjach przedszkolnych i poza przedszkolnych, poczucie przynależności do grupy przedszkolnej, środowiska lokalnego, regionu, kraju;
- kształtowanie odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje
i współtowarzyszy podczas zabaw, spacerów, wycieczek;
Cele szczegółowe:
- stymulowanie dziecięcej aktywności w kierunku poznawania i rozumienia otaczającej przyrody;
- uzmysłowienie dzieciom, że troska o przyrodę jest troską o nas samych
i nasze życie;
- uświadomienie znaczenia obiektów i zjawisk przyrodniczych;
- zdobywanie, poszerzanie i utrwalanie wiadomości o przyrodzie
w bezpośrednim zetknięciu z przyrodą Karkonoszy;
- aktywne uczestnictwo w poznawaniu przyrody poprzez szukanie, oglądanie, opisywanie porównawcze obiektów, obserwacje, badanie, eksperymentowanie;
- zaznajamianie ze zwyczajami, zachowaniem, biologią zwierząt żyjących na terenie Karkonoszy;
- zapoznanie z przemianami zachodzącymi w przyrodzie w wybranych porach w ciągu roku;
- zapoznanie z przemianami jakim podlega ekosystem leśny oraz podstawowy jego element – drzewo;
- zapoznanie z różnorodnością sportów zimowych i zachęcanie do ich uprawiania;
- zdobywanie wiedzy o historii naszego regionu;
- zaznajamianie ze światem przyrody nieożywionej poprzez poznawanie skał i minerałów oraz zjawisk jakim one podlegają;
- zachęcanie dzieci do bezpiecznego wędrowania, zimowej aktywności fizycznej w górach oraz chronienia otaczającej przyrody;
- zapoznanie z zasadami bezpiecznego i interesującego spędzania czasu podczas górskich wędrówek oraz uprawiania sportów zimowych;
- zapoznanie z podstawowymi pojęciami geograficznymi;
- zapoznanie z podstawami używania mapy.
Formy pracy:
- zadania edukacyjne z cała grupą przy wykorzystaniu aktywizujących metod pracy;
- sytuacje edukacyjne z grupką dzieci oraz indywidualne;
- wycieczki do ośrodków edukacyjnych KPN;
- propagowanie idei ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego przez człowieka.
Metody pracy:
Realizując program należy opierać się na stosowaniu aktywnych metod poznania środowiska. Większość zadań może być realizowana:
- w grupie, co wiąże się z nabywaniem u dzieci umiejętności pracy
z innymi, komunikowania się;
- lub indywidualnie, dzięki czemu każdy uczestnik może w maksymalny sposób rozwijać swoje zainteresowania, zdolności i umiejętności.
Podczas różnych sytuacji edukacyjnych wykorzystywane będą metody, które pozwalają wszystkim przyswajać wiedzę, rozwijać twórczość, wyrażać ekspresję oraz pobudzać dziecięcą wyobraźnię. Będą to zabawy, gry dydaktyczne obserwacja, pokaz, prelekcja multimedialna, przekaz słowny działania rozwiązywanie zadań według własnego pomysłu przykład osobisty dorosłych, doświadczenia.
Treści programowe:
- Spotkanie w listopadzie pt.: „Tajemnicze i kolorowe Polskie Parki Narodowe”
Zajęcia będą polegały na wprowadzeniu w tematykę ochrony przyrody,
z uwzględnieniem parków narodowych. Opowiemy o tym ile jest w Polsce parków narodowych, jaką mają rangę, gdzie i dlaczego powstają. Szczególny nacisk będzie położony na Karkonoski Park Narodowy, jako ten najbliżej nas. Opowiemy o logo parku, o pracownikach i wstępnie o niezwykłościach przyrody, którą chroni.
Metody:
- słowne: pogadanka, rozmowa (swobodna, kierowana), wyjaśnienia,
- czynne: zabawy ruchowe, zabawy konstrukcyjne, praktyczne działania, kierowanie aktywnością dzieci, gry tematyczne
- oglądowe: pokaz, demonstracja, obserwacja.
Forma pracy:
- indywidualna,
- grupowa,
- zbiorowa.
Środki dydaktyczne:
Plansze, logotypy, tablice, zdjęcia
Podczas tych zajęć cele, które realizujemy to:
- stymulowanie dziecięcej aktywności w kierunku poznawania
i rozumienia otaczającej przyrody;
- uzmysłowienie dzieciom, ze troska o przyrodę jest troską o nas samych i nasze życie;
- uświadomienie znaczenia obiektów i zjawisk przyrodniczych;
- zaznajamianie ze zwyczajami, zachowaniem, biologią zwierząt żyjących na terenie Karkonoszy.
- Spotkanie w grudniu pt.: „Stary niedźwiedź mocno śpi… Czyli jak zwierzęta spędzają zimę”
Osią zajęć jest prezentacja, pt.: "Zwierzęta Zimą".
Zagadnienia poruszane podczas zajęć to:
- strategie przerwania zimy przez zwierzęta,
- dokarmianie zwierząt zimą,
- uświadamianie konsekwencji nieumiejętnego pomagania zwierzętom
i wpajanie dobrych nawyków już od najmłodszych lat.
Metody:
- słowne: rozmowa (swobodna, kierowana), pogadanka, wyjaśnienie, objaśnienia,
- czynne (zadaniowe): zadania do wykonania, ćwiczenia praktyczne, kierowanie aktywnością dzieci, zabawy ruchowe,
- oglądowe: prezentacja multimedialna, demonstracja.
Forma pracy:
- indywidualna,
- grupowa,
- zbiorowa.
Środki dydaktyczne:
prezentacja multimedialna, sylwetki przedstawiające różne gatunki zwierząt, zagadki, obrazkowe rozwiązania zagadek, kolorowanki.
Temat zajęć nawiązuje do rozwinięcia zagadnień sformułowanych w naszych celach, a mianowicie:
- kształtowanie zachowań i nawyków proekologicznych;
- zapoznanie z podstawowymi zależnościami między środowiskiem
i człowiekiem;
- doskonalenie umiejętności obserwacji różnych zjawisk przyrodniczych;
- rozwijanie poczucia odpowiedzialności i reakcji (działania) na problemy związane z ochroną środowiska.
- Spotkanie w styczniu pt.: „Wilk – nie taki straszny…”
Styczniowe zajęcia poświęcone będą wilkowi. Pokażemy jak wilk wygląda, czym różni się od psa. Opowiemy czym się odżywia, jakie ma zwyczaje, czemu
w bajkach zawsze jest czarnym charakterem i czy naprawdę jest dla nas groźny.
Metody:
- słowne: pogadanka, rozmowa (swobodna, kierowana), wyjaśnienia,
- czynne: zabawy ruchowe, doświadczenia praktyczne, zabawy ruchowe, praktyczne działania, kierowanie aktywnością dzieci,
- oglądowe: pokaz, demonstracja, obserwacja.
Forma pracy:
- indywidualna,
- grupowa,
- zbiorowa.
Środki dydaktyczne:
Plansze, zdjęcia, piłki, koła, szarfy, zagadki
Podczas tych zajęć cele, które realizujemy to:
- zapoznanie z podstawowymi zależnościami miedzy środowiskiem
i człowiekiem;
- doskonalenie umiejętności rozpoznawania różnych zjawisk przyrodniczych;
- rozwijanie poczucia odpowiedzialności i reakcji (działania) na problemy związane z ochroną środowiska;
- uświadomienie dzieciom naszego związku z przyrodą i otaczającym nas światem.
- Spotkanie w lutym pt.: „Kuźnia dzięcioła, biały trop, spałowanie – co kryje się pod tymi pojęciami?”
W lutym opowiemy o śladach jakie zwierzęta zostawiają po sobie
w przyrodzie. Przybliżymy fascynujący świat obserwacji przyrodniczych
i zabawimy się w małych obserwatorów świata zwierząt.
Metody:
- słowne: pogadanka, rozmowa (swobodna, kierowana), wyjaśnienia, definicje,
- czynne: zabawy ruchowe, zabawy konstrukcyjne, praktycznego działania,
- oglądowe: pokaz, demonstracja, obserwacja.
Forma pracy:
- indywidualna,
- grupowa,
- zbiorowa.
Środki dydaktyczne:
Plansze, plakaty, pióra, szyszki, kora, poroże, papier, nożyczki
Realizowane cele to:
- wzbudzenie ciekawości przyrodniczej;
- wzbudzenie chęci udziału w obserwacjach przyrodniczych;
- kształtowanie wrażliwości na przyrodę w najbliższym otoczeniu ;
- kształtowanie zachowań i nawyków proekologicznych.
- Spotkanie w marcu pt.: „Pierwsze kwiaty wiosny to czas radosny”
Wiosna już coraz bliżej, dookoła robi się ciepło i kolorowo. W czasie marcowych zajęć poznamy pierwsze zwiastuny wiosny oraz dowiemy się, które kwiaty zakwitają najwcześniej i jaka jest ich funkcja. Porozmawiamy o różnych rodzajach kwiatów oraz odpowiemy na pytania dlaczego są tak kolorowe
i pachnące.
Metody:
-słowne: pogadanka , rozmowa kierowana, wyjaśnienie, objaśnienia, historyjka
-oglądowe: inscenizacja, pokaz
-czynne: zabawa ruchowa,
Środki dydaktyczne: przybory plastyczne, tablice, rysunki, bibuła, nożyczki
Realizowanie celu:
- rozbudzanie potrzeby kontaktu z przyrodą;
- kształtowanie postawy szacunku do świata przyrody jako całości oraz do jego cennego fragmentu – Karkonoszy;
- uświadomienie dzieciom potrzeby dbania o rośliny i zwierzęta poprzez ugruntowanie wiadomości na ich temat.
- Spotkanie w kwietniu pt.: „Kto zna pszczoły, ten ma świat wesoły!”
Zajęcia przeprowadzone będą w wesołym, pracowitym klimacie z jakim kojarzą się pszczoły. Poruszany temat ma wyjaśnić dzieciom jak ważnymi i pożytecznymi owadami są pszczoły, ukazać jak zachowywać się w ich obecności oraz poprzez poznanie – zmniejszyć lęk przed tymi zwierzętami.
Zagadnienia poruszane podczas zajęć to:
- znaczenie pszczół w przyrodzie i życiu człowieka,
- cykl życia pszczoły
- porównanie pszczoły i osy,
- czym jest miód, jakie są jego rodzaje i wpływ na zdrowie człowieka
- gdzie mieszkają pszczoły,
Metody:
- słowne: pogadanka, rozmowa (swobodna, kierowana), wyjaśnienia,
- czynne: zabawy ruchowe, zabawy konstrukcyjne, praktyczne działania,
- oglądowe: pokaz, demonstracja, obserwacja.
Forma pracy:
- indywidualna,
- grupowa,
- zbiorowa.
Środki dydaktyczne:
Zagadki o pszczołach, słoiki z miodem, kit pszczeli, wosk, lupa, rękawice pszczelarskie, martwa pszczoła, ramki, ilustracje lub/i zdjęcia.
Realizowane cele to:
- rozbudzanie potrzeby kontaktu z przyrodą;
- uświadomienie dzieciom potrzeby dbania o rośliny i zwierzęta poprzez ugruntowanie wiadomości na ich temat;
- kształtowanie poczucia współodpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego, w tym najbliższego parku narodowego,
- zapoznanie z podstawowymi zależnościami między środowiskiem
i człowiekiem.
7. Spotkanie w maju pt.: „Graj w zielone! Karkonoska gra terenowa”.
Zajęcia przeprowadzone zostaną w naszych ośrodkach i na ścieżce przyrodniczej w formie gry terenowej, co będzie miłym zakończeniem całego cyklu, a także przygotowaniem i nakłonieniem dzieci do aktywnego spędzania czasu w okresie wakacyjnym.
Zagadnienia poruszane podczas zajęć:
- wykorzystanie, tworzenie mapy,
- zapoznanie z historią i działalnością laborantów na terenie Karkonoszy,
- rozpoznawanie roślin przyjaznych pszczołom
- obserwacje i identyfikacja ptaków i innych napotkanych po drodze zwierząt,
- oglądanie roślin w Ogrodzie Ziół i Krzewów,
- rozpoznawanie skał i minerałów,
- zasady bezpiecznego poruszania się w terenie górskim.
Metody:
- słowne: pogadanka, rozmowa (swobodna, kierowana), wyjaśnienia,
- czynne: zabawy ruchowe, działania badawcze, praktyczne działania, gra terenowa,
- oglądowe: pokaz, obserwacja.
Forma pracy:
- indywidualna,
- grupowa,
- zbiorowa.
Środki dydaktyczne:
Binokulary, wyposażenie ekspozycji w ośrodkach
Podczas tych zajęć cele, które realizujemy to:
- zainteresowanie Karkonoszami, jako cennym obszarem, w którym można obserwować przyrodę i uprawiać turystykę;
- świadome i bezpieczne poznawanie gór;
- rozbudzenie chęci spędzania czasu na łonie przyrody;
- kształtowanie szacunku do przyrody, historii i ludzi;
- aktywne uczestnictwo w poznawaniu przyrody przez oglądanie, opisywanie, obserwacje;
- wzbudzenie zrozumienia i poczucia ochrony Karkonoszy.
Aleksandra Trytek
Żaklina Antczak Raj
Marta Sadomska
Anna Fluder
Karolina Tabaka
Marta Mejer
Anna Szwałek
